Về Miền Quan Họ Làng Diềm - NGƯỜI VỀ

NGƯỜI VỀ

Không thành gia thất thì thôi
Chào người nghỉ lại đôi em ra về
Em về em nhủ nhời thề...
Xin đừng ngỏ khoá trao chìa cho ai.

Trong Quan họ thì thiết tha nhất, vấn vương nhất và lưu luyến nhất vẫn là canh hát giã bạn. Cái dùng giằng ấy khiến người Quan họ cứ không nỡ dứt tình mà chia xa.

Ra về ngày nhớ đêm mong
Trông mây lại nhớ bóng hồng ngoài hiên
Ra sông lại nhớ nhời nguyền
Xuống sông uống nước cho nguôi tấm lòng.

Quan họ tiễn nhau từ mờ sáng, mà đến tận chiều tối mới ra đến đầu làng. Kẻ thì xin ra về, người thì giữ ở lại. Những câu giã bạn như xé lòng ai, ai oán có, nỉ non có, hờn trách có, hẹn ước có và nhớ thương cũng có. Từ xin ra về ở nhà bạn, cho đến cổng Tam Quan cửa chùa, rồi ra đến gốc đa, gốc đề đầu làng mà mất cả ngày giời.

Người ơi giã bạn không ly biệt
Trao nón rồi đến hẹn lại lên
Người về xin nhớ đừng quên
Chờ người đến hẹn lại lên hội này.

Cái hay của Quan họ là tuy chia xa, nhưng lại rất gần. Tuy chia cách, nhưng chỉ là tạm thời. Kẻ Bắc đấy, người Nam đấy, nhưng rồi bốn biển lại vẫn hoá như một nhà. Không thành gia thất đấy, chẳng thành lứa đôi đấy. Nhưng chỉ là tạm thời, là của ngày hôm nay mà thôi. Vẫn hẹn ước lứa đôi, vẫn nhời thề son sắt. Vẫn mong một ngày gần nhất lại được tương phùng, như những đôi chim loan phượng trong ngày hội làng của năm sau.

Hỡi người xa hỡi đường xa
Đem sầu mà bỏ cho nhau mà về

Vậy nên ta thấy trong Quan họ buồn xa cách đấy, nhưng không thảm thương. Sầu vấn vương đấy, mà không ai oán bi luỵ. Ho nhớ nhung nhưng vẫn tràn đầy niềm tin về ngày tao ngộ, họ tưởng nhớ về nhau mà lòng còn bao hy vọng được giãi bầy nỗi lòng cùng nhau lúc bên nhau.

Người về em dặn nhời này
Sông sâu chớ lội đò đầy chớ qua
Người về em dặn tái hồi
Yêu em xin chớ đứng ngồi với ai.

Cái yêu sâu sắc của người Quan họ ,khiến cho ta cảm thấy không còn có sự phân cách. Xoá nhoà mọi nỗi chia xa, xua tan đi mọi giới hạn trong tình yêu đôi lưa. Nhưng lại thật đơn giản, thật chất phác mộc mạc. Thật gần gũi, nhưng lại thật ý nhị, kín đáo. Rất nhân văn, rất thấu hiểu cho nhau. Lo nghĩ cho nhau, tất cả vì nhau. Tình thật sâu, nghĩa thật nặng. Như vẫn toát lên được cái nét thanh lịch, nho nhã của những con người học sâu hiểu rộng. Không vì luỵ tình mà đánh mất đi cái bản ngã con người, không đánh mất đi cái thuần phong mĩ tục, không đánh mất đi cái lề lối gia phong.

Bước đi một bước một dừng
Đường về Quan họ xem chừng còn xa
Vầng Ô bóng đã xế tà
Bởi chưng gian díu hoá ra thế này.

Dạ mời Đương Quan họ cùng với ban AD chúng em “Xuôi Đông” trên con thuyền ra về ạ.

AD : Nguyễn Minh Tú.
 

See More