Tuesday, July 29, 2014

TÂM TÌNH CUỐI THU - Lam Thy Đinh Văn Diệm

TÂM TÌNH CUỐI THU
(Trích tập thơ TÚY HƯƠNG – Lam Thy ĐVD. xuất bản 2005)
 
Sáng nay, hồi 10g10 ngày 10/10/01, tôi cầm bất chợt một tờ báo trên bàn lên đọc (tờThông Tin & Văn Hóasố 81/1275 ngày 09/10/2001). Tôi lật lật từng trang giống như người đếm tiền (không phải người đọc báo!), mắt thì đãng ngó lên bức tranh do người bạn vẽ chân dung của tôi. Tự nhiên thấy khuôn mặt trong tranh nghệt ra thật duyên. Rất nản! Lại ngó xuống tờ báo. Tờ báo đã được mở tới trang 34 lúc nào không hay! Ngay đầu trangmụcTản mạn” – 2 dòng chữ in màu đỏ “TẤT CẢ ĐÃ BỎ TÔI MÀ ĐI HAY CHÍNH TÔI ĐÃ BỎ TẤT CẢ MÀ ĐI?”. Chếch xuống mấy hàng dưới, thoáng thấy chữKhánh Ly”. Thế tôi chăm chú đọc: 
 
Một tâm sự buồn của những kẻ tha hương. Khánh Ly tâm sự: “Mùa Xuân rực rỡ quá. Mùa trần trụi quá. Rực rỡ hay trơ trẽn đến làm tôi khó chịu. Tôi vốn yêu những thầm kín dịu dàng, mong manh dễ vỡ…”. Khánh Ly nhắc đến mùa Thu với tâm trạng buồn hiu hắt: “… tôi luôn chờ đợi mùa Thu để sống lại đời mình trong những tháng ngày ngắn ngủi…”. Rồi nào Cốm Sen” của Thu Nội, “Café Tùng” (Đalat), “Café Hân” – Đinh Tiên Hoàng (Đa-kao Saigon)… để “… rất hồ nhưng với cái hơi Thu vừa chớm hay lúc Đông về, lòng tôi không khỏi xao xuyến, tiếc nhớ bồi hồi. ràng đời tôi chỉ một mùa để đi về, thương nhớ…”. Nỗi nhớ da diết kéo thê trong đời đã khiến Khánh Ly quay lại tự vấn, câu tự vấn ấy đã được đặt thành tên bài viết: TẤT CẢ ĐỀU NHƯ BỎ TÔI MÀ ĐI…”. 
 
Khánh Ly ray rứt: “Tất cả đều như bỏ tôi đi hay chính tôi đã bỏ tất cả đi?”. Điều đó tất nhiên nơi tâm sự những kẻ tha hương. Khánh Ly khắc khoải với cái tình hoài hương chan chứa, nhưng vẫn tiềm ẩn trong đó tình cảm về một con người “ở lại”: Trịnh Công Sơn, cố nhiên! Song những kẻ cònlại chính nhà mình, nơi quê hương mình, cũng bất chợt bật lên câu tự vấn tương tự “TẤT CẢ ĐỀU NHƯ KHÁCH TRỌ SAO?” thật não lòng, thật ê chề, tủi hận! Lam Thy đã chua chát diễn tả bằng 4 câu tứ tuyệt cảnh ấy 
 
Nhà mìnhmình khách trọ. 
Nước mìnhmình nhân. 
Đối bóng nhìn mây chó. (*) 
Nơi nào mới Xuân? 
 
(Xin mở ngoặc nói thêm cho : Các quan VNCH bị cầm tại VN, khi mãn hạn về nhà thì phải đăng tạm trú” – không được thường trúhóa cho nên chủ nhà biến thành khách trọ. Thế đó!).
 
Tâm sự tôi lúc đọc những dòng chữ này cũng tương tự Khánh Ly: Tôi đã trở thành kẻ tha hương trên chính quê hương mình. Lại muốn làm thơ. Thế đó! Ồ! Nhưng chưa hết đâu. Cái ngày hôm nay – ngày ngẫu nhiên đọcTản mạncủa Khánh Ly – cũng để lại cho tôi một dấu ấn thật lạ lùng, Ờ! 10/10/01 ! Tại sao lại không thể 09/10, 11/10 hay 12/10? Rồi lại còn 10g10 nữa chứ! Chỉ nói về con số thì cái ngày giờngẫu nhiên đến lạ lùng này cả giờ, ngày, tháng năm (2010) viết tắt (01) chỉ dùng đến 2 con số: số 0 số 1. Còn nói về mặt phong tục Việt Nam, thì đó lại  ngàytrùng thập” (“mùng mười tháng mười” – ngày đầu mùaăn cơm nấu bằng gạo mới” – gạo mới được xay từ lúa mới được gặt về. Sự liên tưởng dẫn tôi nhớ tới bài thơ chiết tự chữ Hán mang tên THU  ” : THU VI HÒA HỎA ( ) – Ch THU ( ) được lập thành bởi 2 chữ  HÒA ( ) HỎA ( ). Để riêng từng chữ thì HÒA nghĩa lúa gạo, HA nghĩa lửa. Như vậy THU Lúa + Lửa. (hàm chứa ý nghĩa: Muốn cơm ăn thì cần gạo lửa. Vậy đó! Bảo sao tôi lại chẳng muốn làm thơ để trả nợ kiếp tằm? bài thơ đó chính bài THU : 
 
 
THU 
Cuối Thu nhìn lại đời thừa, 
Thấy đời mình cũng đã vừa cuối thu 
Tự trong ngăn kéo sa , 
Chuỗi ngày vãng ngục chân dung. 
 
Nhạc thì đàn lẻ dây chùng, 
Thanh âm lạc ng, ngang cung, lững lờ. 
Thơ thì thơ chẳng ra thơ, 
Tháng năm chìm đắm bến bờ đau thương. 
Văn thì khó hiểu bất tường, 
Lửng giữa cõi thường, tri. 
Bạn cùng thuốc , phê, 
Đem đổi lấy nghề chữ nghĩa ẩm ương. 
Đắm mình trong bước phong sương, 
Đánh đu danh phận, khôn lường rủi may. 
Ngu ngơ say tỉnhtỉnh say, 
Vào đời tay trắngtrắng tay lui về. 
Biết bao cay đắng ê chề, 
Đầy những nghìnơi cuộc tình duyên. 
Dõi trong cõi mộng ảo huyền, 
Đêm ngày đốt đuốc con thuyền minh. 
Cắn răng tiếng bẩm sinh, 
Soi gương tiền kiếp giật mình xót xa. 
Ngó quanh chỉ những người ta, 
những hạnh phúcnhững trăm năm 
những vẹn nghĩa sắt cầm 
những loan phượng hòa âm trọn đời. 
đơn chỉ mình thôi, 
 Hoài đi về chốn lẻ loi lạnh lùng. 
Hỡi ôi! Ước vọng khôn cùng, 
Mãi giấc mộng mịt mùng, thâm u. 
Để rồi cuộc sống sa  
Sẽ nấm mộ thiên thu lấp đầy. 
 
Đêm chong ng nguyệt canh chày, 
Liễu đan hiên vắng, gió lay lắt buồn. 
Dế chân rêu nấc đòi cơn, 
hoang xao xác tiếng hờn lũng xa. 
Đàn ai bối rối âm ba, 
âm nghẹn tắc bài ca não nùng. 
Vèo trông vãng mịt mùng, 
Tương lai dành hận, ngại ngùng bước đi. 
Sao rơi từng giọt rèm mi, 
Lênh đênh ấyThế thân ? Hỡi ôi! 
Chừng khuya vạc khóc lưng đồi, 
Phòng không lạnh lẽo cắn môi căm hờn. 
Đời nghiêng góc chiếu đơn, 
Gối nếp chỉ - chăn sờn mép hoa. 
Lòng riêng thẹn với gương nga, 
Còn đâu để mặn với trăng?! 
 
------------------------ 
Chú thích:
 
(*) Chữmây chóđược lấy ý từ 2 câu thơ chữ Hán:
 
Thiên thượng phù vân như bạch y,
Tu du hốt biến vi thương cẩu.”
 
(Mây nổi trên trời như áo trắng,
Bất chợt biến thành hình chó xanh).
 
Đây 2 câu đầu trong bài thơKhả thán” (Đáng than) của Đỗ Phủ (thi nổi danh đời ĐườngTrung Quốc) làm để tỏ lòng đồng cảm với Vương Quý Hữu, cũng một nhà thơ đời Đường. Vương nhà nghèo từ tấm , sống bằng nghề bán guốc dép. Tuy đọc rộng hiểu nhiều giỏi làm thơ, nhưng lận đận về đường công danh, gia cảnh lại nghèo túng, nên bị vợ nàng họ Liễu chê bỏ!!! Ôi chao! Vợ chê! Lam Thy cũng bị vợ chê từ 5/2/1999! Thế đó! 
----------
 
Ghi chú của Blog KYDV:
 
Quý vị cũng có thể xem nguyên bản tại: Hình ảnh, Văn bản KYDV - Đinh Văn Diệm - TÂM TÌNH CUỐI THU