Di tích lịch sử đình Cao Đình

14/10/2022 07:30

(BNP) - Theo tư liệu tại địa phương, đình thôn Cao Đình (xã Tri Phương, huyện Tiên Du) được khởi dựng từ lâu đời, có quy mô to lớn, chạm khắc lộng lẫy tinh xảo nghệ thuật, nổi tiếng khắp vùng.

Toàn cảnh đình thôn Cao Đình.

Trong kháng chiến chống Pháp, đình đã bị phá để thực hiện tiêu thổ kháng chiến. Hòa bình lập lại, dân làng đã dựng tạm tòa Hậu cung. Năm 1989, dân làng dựng lại ngôi đình với 5 gian Tiền tế và 1 gian Hậu cung, nhưng quy mô nhỏ. Đến năm 2007, dân làng cùng nhau công đức tiền của phục dựng lại tòa Đại đình với quy mô to lớn khang trang tố hảo.

Bức bình phong tại đình.

Chiếu nghỉ được chạm khắc tinh xảo.

Đình thôn Cao Đình được đặt trong không gian thoáng rộng có cảnh quan, địa lý đẹp của làng. Tuy đình không còn nguyên vẹn cảnh sắc xưa do phải tiêu thổ trong kháng chiến, nhưng địa phương đã tôn tạo lại mang dáng vẻ truyền thống.

Phía trước đình là sân gạch rộng có cây cổ thụ xanh mát, bên trái đình là nhà dải vũ 5 gian, bên phải là ao đình.

Tòa Đại đình kiến trúc kiểu chữ Đinh.

Tòa Đại đình kiến trúc kiểu chữ Đinh gồm 5 gian Đại đình và 3 gian Hậu cung, hướng Tây Nam, bộ khung bằng bê tông cốt thép, nhưng phần nóc hoành dui bằng gỗ, mái đao cong.

Bờ nóc chạm nổi “lưỡng long chầu nguyệt”.

Mái đình đao cong.

Vì nóc kiểu “con chồng giá chiêng”, liên kết với 4 hàng cột dọc và 6 hàng cột ngang. Trên các bộ phận như đầu dư, cốn, bẩy được đắp nổi trang trí đề tài “ tứ linh tứ quý” và hoa lá cách điệu nghệ thuật. Cửa mở ở 3 gian phía trước hướng Tây - Nam, hệ thống cửa theo kiểu thượng song hạ bản, phía trên bờ nóc chạm nổi “lưỡng long chầu nguyệt”.

Gian thờ tại tòa Tiền tế.

Hậu cung 3 gian. Vì nóc theo kiểu “con chồng giá chiêng” liên kết với 2 hàng cột ngang, 3 hàng cột dọc; tường xây bít đốc hai bên hồi và hậu. Ngăn giữa Tiền tế và Hậu cung là bức cửa cấm bằng gỗ chạm khắc đẹp.

Bức cửa cấm bằng gỗ chạm khắc đẹp.

Đình Cao Đình thờ Tam vị thành hoàng làng là Cao Sơn Quý Minh, Cao Sơn Đống Vang, Cao Sơn Hưng Phúc, là những người có công giúp vua Lý Thái Tổ đánh giặc Chiêm Thành.

Ban thờ Tam vị Thành hoàng làng trong Hậu cung.

Trong đình hệ thống thờ tự được bài trí thành kính trang nghiêm, một số đồ thờ được chế tác tinh xảo như: ngai thờ, sập chân quỳ dạ cá, cuốn thư, hương án, long đình, kiệu bát cống...

Kiệu bát cống.

Bộ bát biểu tại đình.

Hàng năm, cứ đến ngày 10 tháng 2 (âm lịch), đình Cao Đình mở hội, dân làng tổ chức nghi thức rước ngai bài vị Thành hoàng từ nghè về tại đình làng để tế lễ mở hội. Sau đó, tổ chức các nghi thức tế lễ Thành hoàng làng tôn nghiêm long trọng. Ngày 11, dân làng tổ chức lễ tạ giã đám.

Các đạo sắc phong.

Trong những ngày lễ hội, sau phần lễ là phần hội với nhiều tục trò chơi dân gian đặc sắc mang đậm bản sắc dân tộc như: đu cây, chọi gà, kéo co, đập niêu, cờ tướng cùng các hình thức diễn xướng dân gian như: tuồng, chèo, quan họ. Đặc biệt đây cũng là vùng đất chèo nổi tiếng thu hút đông đảo quần chúng nhân dân địa phương hướng về cội nguồn, đoàn kết cộng đồng làng xã.